Đồng hồ Hand Winding là gì? Khám phá sự khác biệt với đồng hồ Automatic

Đồng hồ cơ (mechanical watch) luôn là niềm đam mê của những người yêu thích sự tinh tế và kỹ thuật chế tác. Trong thế giới đồng hồ cơ, Hand Winding (lên dây cót bằng tay) là một thuật ngữ quen thuộc, đại diện cho những chiếc đồng hồ mang đậm dấu ấn lịch sử và sự nguyên bản. Vậy đồng hồ Hand Winding là gì? Nó khác gì so với đồng hồ Automatic? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết này.

Hand Winding là gì? Phân loại đồng hồ Hand Winding

Hand Winding là thuật ngữ chỉ việc lên dây cót bằng tay cho đồng hồ cơ. Khác với đồng hồ thạch anh (quartz) sử dụng pin, đồng hồ Hand Winding hoạt động nhờ vào năng lượng được tạo ra từ việc người dùng xoay núm điều chỉnh. Khi núm được vặn, năng lượng sẽ được truyền đến lò xo chính (mainspring), giúp đồng hồ hoạt động. Thông thường, bạn cần vặn núm khoảng 20 vòng để lên đủ cót.

Đồng hồ Hand Winding và Automatic đều thuộc dòng đồng hồ cơ, nhưng chúng khác nhau ở cách thức lên dây cót. Trong khi đồng hồ Automatic lên dây cót tự động nhờ chuyển động của cổ tay người đeo, thì đồng hồ Hand Winding yêu cầu người dùng phải lên dây cót thủ công mỗi ngày.

Ngày nay, đồng hồ Hand Winding thường được kết hợp với tính năng Automatic để tạo ra những chiếc đồng hồ đa năng, phù hợp với nhu cầu đa dạng của người dùng. Tuy nhiên, những chiếc đồng hồ chỉ có chức năng Hand Winding vẫn được đánh giá cao nhờ sự tinh tế và độ hiếm của chúng.

Cách thức hoạt động của đồng hồ Hand Winding

Nguyên lý hoạt động của đồng hồ Hand Winding khá đơn giản nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ từ người dùng. Quá trình này có thể được chia thành 4 bước chính:

1. Lên dây cót bằng tay: Bạn cần vặn núm điều chỉnh theo chiều kim đồng hồ khoảng 20 vòng. Lưu ý không vặn quá mạnh để tránh làm đứt lò xo bên trong.
2. Tích trữ năng lượng: Năng lượng từ việc lên dây cót sẽ được tích trữ trong lò xo chính.
3. Truyền năng lượng: Năng lượng từ lò xo sẽ được truyền đến các bộ phận khác như bánh răng, bánh lắc, giúp đồng hồ hoạt động.
4. Đồng hồ hoạt động: Khi đã được lên dây cót đầy đủ, đồng hồ sẽ hoạt động trơn tru và chính xác.

Sự khác biệt giữa đồng hồ Hand Winding và Automatic

Mặc dù cả hai loại đồng hồ đều hoạt động dựa trên cơ chế lên dây cót, nhưng chúng có những điểm khác biệt rõ rệt về nguyên lý hoạt động, thiết kế và giá trị sưu tầm.

1. Nguyên lý hoạt động

• Đồng hồ Automatic: Đồng hồ Automatic lên dây cót tự động nhờ chuyển động của cổ tay người đeo. Khi cổ tay di chuyển, một rotor bên trong đồng hồ sẽ quay và truyền năng lượng đến lò xo chính. Điều này giúp đồng hồ luôn được cung cấp năng lượng mà không cần người dùng phải lên dây cót thủ công.
• Đồng hồ Hand Winding: Đồng hồ Hand Winding không có rotor tự động. Thay vào đó, người dùng phải lên dây cót bằng tay mỗi ngày để cung cấp năng lượng cho đồng hồ. Điều này đòi hỏi sự chăm sóc và quan tâm thường xuyên từ người đeo.

2. Thiết kế

• Đồng hồ Hand Winding: Nhờ không có rotor tự động, đồng hồ Hand Winding thường có thiết kế mỏng và nhẹ hơn so với đồng hồ Automatic. Độ dày của đồng hồ Hand Winding thường chỉ bằng một nửa so với đồng hồ Automatic. Ngoài ra, nhiều mẫu đồng hồ Hand Winding có mặt sau trong suốt, cho phép người dùng chiêm ngưỡng bộ máy bên trong, đặc biệt là bánh đà – một bộ phận chỉ có ở đồng hồ Hand Winding.
• Đồng hồ Automatic: Đồng hồ Automatic thường có kích thước lớn hơn do tích hợp thêm rotor tự động. Thiết kế của chúng cũng đa dạng và hiện đại hơn, phù hợp với nhiều phong cách khác nhau.

• 

3. Giá trị sưu tầm

• Đồng hồ Hand Winding: Vì số lượng sản xuất ít hơn và quá trình chế tác thủ công tỉ mỉ, đồng hồ Hand Winding thường được coi là hàng “hiếm” và có giá trị sưu tầm cao. Những chiếc đồng hồ Hand Winding cổ điển có thể có giá lên đến 2000 USD hoặc hơn, tùy thuộc vào thương hiệu và độ hiếm.
• Đồng hồ Automatic: Đồng hồ Automatic phổ biến hơn và có mức giá đa dạng, từ vài triệu đến vài chục triệu đồng. Tuy nhiên, một số mẫu Automatic cao cấp từ các thương hiệu nổi tiếng cũng có giá trị sưu tầm đáng kể.

Cách sử dụng và bảo quản đồng hồ Hand Winding

Mặc dù Hand Winding mang lại nhiều trải nghiệm thú vị, nhưng chúng cũng yêu cầu người dùng phải có sự tỉ mỉ trong việc bảo quản.

Cách lên dây cót đúng cách

Để lên cót hiệu quả mà không làm hỏng bộ máy:

• Tháo đồng hồ khỏi tay trước khi lên cót để tránh tạo áp lực lên núm chỉnh.
• Xoay núm chỉnh một cách nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ, không nên vặn quá mạnh hoặc vặn đến mức cứng hoàn toàn.
• Trung bình, mỗi lần lên cót cần 20 – 40 vòng, tùy vào từng dòng máy.
• Lên cót đều đặn mỗi ngày để đồng hồ luôn hoạt động ổn định.

Những vấn đề thường gặp và cách khắc phục

Một số nguyên nhân khiến đồng hồ Hand Winding không hoạt động:

1. Bụi bẩn hoặc khô dầu: Sau một thời gian sử dụng, dầu bôi trơn có thể khô đi, khiến các bánh răng hoạt động kém mượt mà. Cần bảo dưỡng định kỳ mỗi 2 – 3 năm tại các trung tâm sửa chữa uy tín.
2. Lò xo bị đứt: Nếu bạn vặn núm quá mạnh hoặc quá chặt, lò xo có thể bị đứt, làm đồng hồ ngừng hoạt động. Trường hợp này cần thay thế bộ phận mới.
3. Lỏng ốc vít do va đập mạnh: Nếu đồng hồ bị rơi hoặc va chạm mạnh, các linh kiện bên trong có thể bị lỏng. Hãy mang đến thợ chuyên nghiệp để kiểm tra.

Ngoài ra, không nên đeo đồng hồ Hand Winding khi chơi thể thao hoặc hoạt động mạnh, vì chúng không có cơ chế chống sốc tốt như đồng hồ Automatic.

Kết luận: Nên chọn Hand Winding hay Automatic?

Lựa chọn giữa Hand Winding và Automatic phụ thuộc vào nhu cầu và sở thích cá nhân:

• Bạn yêu thích sự truyền thống, muốn tương tác trực tiếp với bộ máy đồng hồ? → Hãy chọn Hand Winding.
• Bạn cần sự tiện lợi, không muốn lên cót mỗi ngày? → Automatic sẽ là lựa chọn phù hợp.

Dù là dòng đồng hồ nào, cả hai đều thể hiện được vẻ đẹp của nghệ thuật chế tác cơ khí. Nếu bạn là một người đam mê đồng hồ thực thụ, việc sở hữu cả hai loại này trong bộ sưu tập sẽ mang đến những trải nghiệm độc đáo và thú vị hơn bao giờ hết!