VÒNG BEZELS LÀ GÌ? CÁC CHỨC NĂNG ĐẶC TRƯNG CỦA VÒNG BEZELS

Đối với những chiếc đồng hồ sang trọng có cấu tạo bộ máy phức tạp, một số tính năng phụ trợ nhất định được thiết lập bên trong bộ máy. Ngoài ra, các tính năng còn lại như đo thời gian lặn, đo thời gian một vòng đua, đếm xung, tính toán số vòng đua, đo tốc độ và đo khoảng cách đều nằm ở vòng bezel (niềng).

Vậy Bezel là gì? Vòng Bezel có các chức năng như thế nào? Cách sử dụng ra sao? 

I. LỊCH SỬ VÒNG BEZEL 

1. Vòng Bezel là gì? 

Vòng Bezel là chiếc vành ngoài của mặt kính đồng hồ. 

• Tuỳ các nhu cầu sử dụng khác nhau mà ký hiệu khắc trên vòng Bezel sẽ được thiết kế cụ thể khác nhau. Ví dụ: đồng hồ lặn chuyên nghiệp có số đo thời gian từ 0 đến 60 phút, đồng hồ GMT có số đo chia theo múi giờ từ 0 đến 24, đồng hồ đo tốc độ có số đo chỉ tốc độ của vật thể được do v.v…
• Vòng Bezel có khả năng xoay cả cùng chiều hoặc ngược chiều kim đồng hồ, đáp ứng nhu cấu sử dụng đa dạng của người dùng. Các chi tiết còn lại trên đồng hồ cũng sẽ được thiết sao cho hỗ trợ vòng Bezel thực hiện tốt nhất tính năng của nó và hỗ trợ kèm cho người dùng nhiều tính năng khác. 
• Để đáp ứng nhu cầu sử dụng chuyên dụng của từng loại đồng khác nhau, chất liệu cấu tạo vòng Bezel cũng được đa dạng hoá như: nhựa, cao su, thép không gỉ, titanium v.v…

2. Xuất xứ vòng Bezel

• Vòng Bezel xuất hiện đầu tiên vào năm 1937 trên chiếc đồng hồ Rolex Zerographer ref.3346 thuộc thương hiệu Rolex đình đám. 

• Rolex Zerographe ref. 3346 cũng được xem là đồng hồ có vòng bezel xoay được đầu tiên và cũng là chiếc đồng hồ Rolex đầu tiên có tính năng này. Dĩ nhiên, nó không phải là đồng hồ lặn dù có vòng bezel xoay cho biết phút tương tự bezel lặn.

• Trong suốt khoảng thời gian sau đó, ngành công nghiệp đồng hồ đã cho ra đời nhiều loại vòng Bezel với công năng khác nhau như SHOPDONGHO.com đã liệt kê ở trên. 

II. CÁC TÍNH NĂNG ĐẶC TRƯNG CỦA VÒNG BEZEL và CÁCH SỬ DỤNG

Như đã đề cập ở trên, mỗi thiết kế đồng hồ chuyên dụng sẽ cho ra các vòng Bezel có chức năng khác nhau. Mời các bạn cùng SHOPDONGHO.com xem qua các chứng năng thường có của vòng Bezel và cách sử dụng của chúng như thế nào nhé. 

1. Bezel đếm lên với khung số từ 0 – 60 (Count-Up Bezel With a 0-60 Scale)

• Bezel đếm lên thường thấy nhất trên các loại đồng hồ lặn. Hệ thống chia vạch được đánh từ 0 – 60 tương ứng với 60 phút được sử dụng để kiểm soát thời gian lặn dưới nước để dự đoán chiều sâu và lượng không khí còn lại.
• 15 (hoặc 20) phút đầu tiên được phân chia 1 phút 1 vạch một cách nổi bật trong khi phần còn lại của khung số thường được thiết kết đồng màu và tăng đều 5 phút một lần. 
• Việc làm nổi bật 15 phút đầu tiên trên khung số cho phép các thợ lặn điều chỉnh thời gian một cách chính xác để tính toán thời gian lặn, giúp tính toán nhanh và chính xác hơn.
• Trên vòng bezel có một điểm đánh dấu có thể phát quang trong trường hợp thiếu sáng.

Cách sử dụng vòng bezel đếm lên (Bezel lặn)

• Bước 1: Xoay vòng bezel sao cho vị trí vạch 0 (hướng 12g) trên bezel trùng với kim phút 
• Bước 2: Theo dõi khoảng thời gian lặn bằng cách xác định vị trí của kim phút ứng với số bao nhiêu vòng bezel. Đó chính là số phút lặn.

⏭️⏭️⏭️ HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG VÒNG BEZEL TRÊN ĐỒNG HỒ LẶN ⏮️⏮️⏮️

2. Bezel đếm xuống với khung số từ 60 – 0 (Countdown Bezel With a 60-0 Scale) 

• Vòng Bezel đếm xuống (hay còn gọi là đếm ngược) có vạch số trên vòng bezel chạy từ 60 – 0 theo chiều kim đồng hồ. Chức năng đếm ngược được sử dụng khi người dùng đã thiết lập được khoảng thời gian cụ thể để hoạt động (Ví dụ: lặn trong 20 phút, bay trên không trong 30 phút) v.v… 
• Chính vì vậy, chức năng đếm ngược của Bezel không chỉ phù hợp cho lặn biển mà còn rất hữu dụng cho phi công, quân sự hay cảnh sát để đồng bộ thời gian trong những trường hợp đặc biệt.

Cách sử dụng vòng bezel đếm ngược (Bezel lặn)

• Bước 1: Xoay bezel có vạch số chỉ thời gian đã thiết lập đến ngay kim phút. 
• Bước 2: Trong lúc hoạt động, quan sát kim phút, khi kim phút chỉ đến số không (dấu mũi tên ngược ở hướng 12 giờ) trên khung số là bạn đã hết thời gian.

Ví dụ bạn muốn lặn 20 phút, hãy chỉnh mốc 20 trên vòng bezel trùng với kim phút. Thời gian trôi qua, khi kim phút chỉ đến số 0 trên vòng bezel là “hết giờ”.

3. Đo tốc độ (Tachymeter) 

Đo tốc độ là một chức năng được sử dụng rất nhiều trong thể thao . Chính vì vậy, vòng Bezel cố định có tính năng Tachymeter là đặc điểm thường xuyên xuất hiện trong dòng đồng hồ Chronograph cao cấp (đồng hồ có chức năng bấm giờ). Vòng bezel này sở hữu những thang đo Lograrithmic với mục đính xác định tốc độ, chúng ra mắt lần đầu ở các cuộc đua mô tô những năm 60, 70. Nói một cách chính xác hơn, Tachymeter được dùng để tính toán số đơn vị trên giờ. 

Cách sử dụng vòng bezel đo tốc độ (Tachymeter)

• Để thực hiện đo bạn cần nhấn nút chronograph để bắt đầu đo khi vật thể chuyển động, khi vật thể đã chuyển động đến một số  km nhất định thì bạn bấm ngưng, con số trên niềng Tachyemter sẽ chỉ ra vận tốc của vật thể đó.
• Bạn có thể sử dụng chức năng này với mọi đơn vị tính. Nhưng cần đảm bảo thời gian đo trong vòng 60 giây hoặc ít hơn.

Lấy ví dụ về việc bạn muốn tính tốc độ của một chiếc ô tô đang chạy trên đường đua và biết chính xác khoảng cách từ điểm A đến điểm B là 1 km.

• Bước 1: Cài đặt kim giây Chronograph về vị trí 0 giờ.
• Bước 2: Khi xe đến điểm B, bạn nhấn kết thúc. Kim giây dừng lại chỉ thời gian trên mặt số trung tâm và chỉ tốc độ km/h của chiếc ô tô ở vòng bezel.

Tương tự với việc tính trung bình số pha ném bóng mỗi giờ trong một trận bóng chày, tốc độ gõ bàn phím hoặc bất kỳ việc gì lặp đi lặp lại mà không phụ thuộc vào đơn vị.

4. Đo nhịp tim (Pulsometer) 

Trong hành trình phát triển, những chiếc vòng Bezel không chỉ hỗ trợ các tay đua, phi công, thợ lặn v.v.. mà còn được tạo ra nhằm phục vụ nhu cầu sử dụng thời gian của các y bác sĩ. 

“Đồng hồ y tế” Pulsometer được hiệu chỉnh đặc biệt từ chức năng Tachymater để có thể sử dụng để đo nhịp tim bệnh nhân một cách nhanh chóng. Chiếc vòng bezel cố định Pulsometer xuất hiện ở dòng đồng hồ dành cho bác sỹ những năm 1940.

Chức năng này tiếp tục sử dụng nút Chronograph để theo dõi kim giây. Nhịp tim của bệnh nhân nhanh chóng được chỉ ra mà không cần bất kỳ tính toán nào. 

Hệ thống thang đo Pulsometer ở vòng bezel được mặc định dùng với một số nhịp đếm cụ thể, thường là 15, 20 hoặc 30 nhịp (số này được ghi ở trên mặt số của đồng hồ, chiếc Longines bên dưới áp dụng cho 30 nhịp đếm – Grade pour 30 pulsations)

Cách sử dụng vòng bezel đo nhịp tim (Pulsometer): 

• Bước 1: Bấm nút Chronograph bắt đầu khi phát hiện thấy mạch đập 
• Bước 2: Bấm kết thúc sau khi đếm xong số nhịp được mặc định (15, 20 hoặc 30). Vị trí kim Chronograph trên thang Pulsometer chính bằng số nhịp tim trên phút. 

Một tính năng liên quan, thường được tìm thấy trên cùng một chiếc đồng hồ là asthmometer (nhịp hô hấp), được sử dụng để xác định nhịp hô hấp của bệnh nhân. Tính năng này được sử dụng theo cùng một cách với Pulsometer và thường được điều chỉnh với 5 nhịp hô hấp khác nhau.

5. Đo khoảng cách (Telemeter)

Một tính năng đặc biệt khác mà vòng Bezel có thể sở hữu là: Đo khoảng cách từ người đeo đồng hồ đến một vị trí khác mà có thể nhìn thấy hoặc nghe thấy – tính năng Telemeter. Ban đầu chúng được tích hợp trên đồng hồ để những người lính tính toán khoảng cách của bom trong những trận chiến. Hoặc với mục đính khác thân thiện hơn như đo khoảng cách sét tới vị trí của bạn trong một cơn bão.

Đơn vị khoảng cách thường là kilomet hoặc dặm đã được mặc định và ghi sẵn trên mặt số đồng hồ. Bạn hoàn toàn có thể thực hiện tương tự với các sự vật mà bạn vừa nhìn thấy ánh sáng, vừa nghe thấy âm thanh của nó.

Cách sử dụng vòng bezel đo khoảng cách (Telemeter): 

Lấy ví dụ dễ hiểu về việc đo khoảng cách tia sét tới vị trí của bạn:

• Bước 1: Bắt đầu nhấn nút Chronograph khi bạn nhìn thấy tia sét
• Bước 2: Bấm kết thúc khi bạn nghe thấy tiếng sấm. Việc rất đơn giản tiếp theo là quan sát kim giây trên mặt đồng hồ. Khi đó bạn có thể xem khoảng cách bằng km hoặc dặm trên khung telemeter. Số trên thang Telemeter mà kim giây chỉ đến chính là khoảng cách của bạn và cơn bão.

Tốc độ của âm thanh trong không khí phụ thuộc vào nhiệt độ không khí (bỏ qua các yếu tố về độ ẩm và độ cao ), do đó chức năng này hiệu chỉnh ở một nhiệt độ môi trường ổn định.

6. Nhiều múi giờ GMT(Greenwich Mean Time)

Vào khoảng năm 50, khi các chuyến bay hàng không ngày càng phổ biến, hãng hàng không Pan Am đã yêu cầu Rolex chế tạo cho họ chiếc đồng hồ có thể hiện thị cả giờ địa phương và giờ GMT để sử dụng trên những chuyến bay vượt Đại Tây Dương. Kết quả là chiếc Rolex GMT Master diệu kỳ ra đời.

Đặc điểm của vòng Bezel GMT:

• Vòng bezel của đồng hồ GMT được chia 24 vạch – tương ứng với 24 múi giờ. Đồng thời mặt số hiện diện thêm một kim chỉ giờ GMT mang màu sắc khác biệt. Điều này đồng nghĩa với việc chiếc đồng hồ của bạn có thể xem được 2 múi giờ. Nếu trên mặt số đồng hồ có thêm một kim chỉ 24h, thì có thể tạo ra một múi giờ thứ 3. 
• Bezel thường có hai màu, dùng để chỉ ngày và đêm.

Cách sử dụng vòng bezel đo múi giờ GMT: 

Để sử dụng tính năng này của vòng bezel bạn sẽ xoay để thiết lập giờ sao cho kim chỉ giờ ( kim 24h khác với kim chỉ giờ truyền thống) đối diện với một múi giờ nào đó trên vòng bezel- trong vòng một ngày chiếc kim này chỉ quay một vòng, chậm gấp đôi với kim giờ bình thường. Bạn cũng có thể chỉnh chiếc kim chỉnh giờ 24h này đến một múi giờ cần xem. Lưu ý lấy gốc 0 giờ làm mốc từ đó cộng trừ thêm để xác định múi giờ của các thành phố khác như ở Việt Nam là  ( +7 ). 

• Bước 1: Kiểm tra, đảm bảo thang đo 24 giờ đang hiển thị chính xác giờ địa phương hiện tại.
• Bước 2: Tính toán giờ ở địa điểm bạn cần chuyển đổi phải cộng hay trừ bao nhiêu giờ so với giờ địa phương. Sau đó xoay vòng bezel sang trái hoặc sang phải từng đó nấc.

Vậy là bạn đã có chiếc đồng hồ thứ 2, kim giờ GMT lúc này chỉ giờ ở nơi bạn muốn xác định.

Ví dụ: Bạn đang ở Việt Nam và muốn biết giờ của Nhật Bản. Tại Việt Nam, lúc này là 2:00 p.m tức kim giờ GMT phải chỉ 14:00. Múi giờ Nhật Bản hơn Việt Nam 2 giờ nên bạn xoay vòng bezel sang trái 2 nấc. Khi đó, mốc 12h  nơi mặt số trùng với vị trí 2h của vòng bezel. Lúc này, kim giờ GMT chỉ số 16 trên vòng bezel, tức ở Nhật Bản đang là 16:00 hay 4:00 p.m.

7. La bàn (Compass) 

Một chức năng đặc biệt khác được tạo ra nhằm phục vụ những tay chơi ưu du lịch khám phá mạo hiểm: chức năng xác định phương hướng (la bàn – Compass). Việc tích hợp la bàn vào đồng hồ không chỉ hỗ trợ bạn quản lý thời gian và xác định hướng hiệu quả mà còn giúp giảm bớt thiết bị mang theo, dễ dàng di chuyển và khám phá hơn. 

Đặc điểm vòng Bezel có chức năng la bàn:

• N – North, E – East, S – South, W – West tương ứng với các hướng Bắc, Đông, Nam, Tây.
• Vòng bezel có thể xoay được 2 chiều

Ngoài ra đồng hồ sở hữu vòng bezel còn có những chức năng khác cũng rất hữu ích như:

• Chuyển đổi tính toán đơn vị, bạn có thể tận dụng vòng bezel để chuyển đổi các đơn vị đo lường hoặc tính toán.
• Đồng hồ bezel đo nhịp tim cho biết nhịp tim của người đeo.

Cách sử dụng vòng bezel La bàn (Compass) 

Nếu biết vị trí đứng của mình ví dụ ở bắc bán cầu thì chỉ cần xoay vòng bezel sao cho hướng Nam nằm giữa kim giờ (trừ đi 1h nếu bạn đang ở Daylight Saving Time)  và vị trí 12h, sao đó hướng kim giờ của đồng hồ về hướng mặt trời bạn có thể xác định được hướng của đông tây nam bắc trên vòng bezel. Bạn chỉ cần thiết lập lại mỗi giờ một lần thì sẽ xác định được phương hướng.

• Bước 1: Đảm bảo đồng hồ của bạn chạy đúng giờ và xác định bạn đang ở Bắc bán cầu hay Nam bán cầu.
• Bước 2: Đặt chiếc đồng hồ trên bàn tay sao cho chỉ kim giờ chỉ về hướng mặt trời.
• Bước 3: Nếu bạn ở Bắc bán cầu, xoay vòng bezel đến khi chữ  S nằm ở vị trí giữa kim giờ và mốc 12h. Thay vào đó là chữ N nếu bạn ở Nam bán cầu.
• Bước 4: Dùng định hướng trên vòng bezel sau khi điều chỉnh ở bước 3 để xác định hướng bắc, nam, tây, đông. Trong trường hợp bạn dùng la bàn để xác định hướng đi trong nhiều giờ, hãy thiết lập lại vòng bezel mỗi giờ một lần.

8. Tính toán chuyển đổi (Slide Rule)

Đây là chức năng phức tạp nhất được trình bày trên bezel. 

Những năm 50, hãng đồng hồ Breitling danh tiếng đã tích hợp thành công chức năng này cho cỗ máy mang tên Breitling Navitimer. Ngay sau đó, thiết bị trở thành công cụ đo lường tiêu chuẩn dành cho phi công để tính nhanh tốc độ gió, lượng nhiên liệu tiêu thụ và khoảng cách.

Đặc điểm vòng Bezel Slide Rule: 

• 2 thang đo logarithmic: một thang cố định và một thang là vòng bezel có thể xoay để tính toán và chuyển đổi đơn vị.
• Thực hiện nhân và chia bằng cách xoay bezel.

Có thể liệt kê một số công năng đặc biệt của Slide Rule như: tính tốc độ không khí, tốc độ/ thời gian lên cao, khoảng cách, mức tiêu thụ nhiên liệu, chuyển đổi kilometer – hải lý – dặm, và chuyển đổi nhiên liệu gallon – lít. Ngoài ra, nếu biết cách sử dụng thành thục, bạn còn có thể dùng Slide Rule để tính toán tiền hoa hồng hoặc các chi phí khác trong cuộc sống. 

Nhìn chung, với các tính năng hiện có của Slide Rule, đây là chiếc đồng hồ không chỉ phù hợp với ngành nghề phi công mà còn phù hợp với mọi hoạt động trong cuộc sống hàng ngày.

Cách sử dụng vòng bezel Slide Rule:

Ví dụ 1: Bạn muốn nhân 14 x 8, bạn làm theo những bước sau:

• Bước 1: Xoay vòng bezel sao cho số 14 trên vòng bezel trùng với số hệ số trên thang đo cố định (người ta thường dùng hệ số là 10 – một số đồng hồ in số 10 màu đỏ để người dùng dễ nhận biết).
• Bước 2: Giữ nguyên vị trí đó và tìm số 8 trên thang cố định, đối chiếu với vòng bezel ta được kết quả: 122.

Ví dụ 2: Chuyển đổi từ dặm -> Km , ta biết 1Km = 0.621mile. Chuyển đổi 200mile -> ?Km

• Bước 1: Thiết lập trên bezel vị trí 6.21 đối diện với 1 trên khung bên trong.
• Bước 2: Tìm vị trí 2 (200 mile) trên bezel

Đối diện vị trí 2 trên bezel ở khung bên trong là 3.22 (322km)

SHOPDONGHO.com mong rằng các thông tin được cung cấp trên đây đã giải toả được thắc mắc về vòng Bezel của anh em chơi đồng hồ lâu năm. Nếu các bạn cần được tư vấn kỹ hơn, vui lòng liên hệ với Bộ phận Chăm sóc khách hàng của chúng tôi để được giải đáp cụ thể nhé.